Op 13 oktober kwamen ruim negentig educatieve, vakinhoudelijke en wetenschappelijke uitgevers bijeen voor de MEVW Netwerk- en Kennissessies. Het gedeelde motto van de middag: samen werken aan kennis en ontwikkeling. Het was een bijeenkomst waar de maatschappelijke meerwaarde van de uitgeefsector ruimschoots aan bod kwam, maar ook ruimte was voor kritische zelfreflectie.

Nieuwe voorzitter, nieuw visiedocument

De middag wordt afgetrapt met een bestuurswissel. Jeroen Kuerble wordt bedankt voor zijn voorzitterschap, en Jorien Castelein (Blink) neemt de voorzittersrol over. “Ik ga met veel plezier en toewijding deze rol vervullen. Wat we nu nodig hebben is dat we veel meer gaan en blijven samenwerken,” aldus Castelein in haar speech.

Het uitgesproken streven van de nieuwe voorzitter sluit naadloos aan bij het vervolg van het programma: de presentatie van het MEVW-Visiedocument. In het stuk zet MEVW nader uiteen waar zij als brancheorganisatie en de bij haar aangesloten leden voor staan, heen willen en hoe MEVW en de bij haar aangesloten leden zich (willen) positioneren in de bredere samenleving.

Kritische zelfreflectie op de maatschappelijke rol van uitgeverijen

De middagsessies worden afgetrapt door keynote speaker Niels Kerssens. Hij houdt een prikkelend betoog over de transitie naar een platformeconomie: publieke domeinen komen steeds meer in handen van commerciële bedrijven, zoals ook in het onderwijs. Het gevolg is dat publieke en private belangen kunnen schuren, bijvoorbeeld wanneer het gaat over de keuzevrijheid van scholen om een andere afnemer te kiezen of de transparantie rondom dataopslag- en gebruik in de keten. Bovenal roept het een fundamentele vragen op: welke verantwoordelijkheid heeft de uitgever als één van de partijen in een grotere keten? En hoe kun je deze verantwoordelijkheid het beste invulling geven?

"Transparantie, autonomie voor leerkrachten en scholen, dataveiligheid en privacy zijn dingen waar we ons nog sterker voor kunnen maken" - John Nouwens, Malmberg

Uit de reacties uit de zaal blijken de aanwezigen vooral bij zichzelf te rade gaan. Ja, uitgevers spelen een cruciale rol in professionele en educatieve kennisinfrastructuren. En bij de invulling van die rol moeten uitgeverijen tegemoet komen aan de behoeften van haar publieke afnemers. Tegelijkertijd wordt opgemerkt dat uitgeverijen ook afhankelijk zijn van leveranciers, bijvoorbeeld waar het gaat om de technologieën en algoritmen achter het eindproduct. In dat kader ziet John Nouwens (Malmberg) een belangrijke taak weggelegd voor uitgevers. “Transparantie, autonomie voor leerkrachten en scholen, dataveiligheid en privacy zijn dingen waar we ons nog sterker voor kunnen maken. En ik denk dat we nog niet helemaal weten tot in hoeverre het achterste van de keten een impact heeft op de hoofdvraag die bij ons als uitgeverij spelen. Namelijk: hoe kunnen wij de leerlingen en leerkracht het beste helpen?”

De workshops: 'informatieve opfriscursus en 'handig referentiepunt'

Er is een divers aanbod van workshops, van innovatie in leermiddelen en verdienmodellen tot het opzetten van webinars en het bouwen van een online community. Het aanbod is gebaseerd op een enquête onder MEVW-leden. De reactie van de deelnemende uitgevers is overwegend positief. Voor sommigen was het een ‘informatieve opfriscursus’ waarin de basics weer op een rij werden gezet. Voor velen was het een handig referentiepunt. “Het was een mooie gelegenheid om de eigen positie te spiegelen aan dat van een ander,” aldus samengevat door een van de deelnemers.

Een netwerkborrel met brede aanwezigheid

Bij de netwerkborrel is een breed spectrum aan uitgeverijen vertegenwoordigd. Van relatief kleine, vakinhoudelijke uitgeverijen voor bloemtelers, landmeters en hydrografen tot grote, wetenschappelijke uitgeverijen die wereldwijd opereren. Van relatief jonge, gespecialiseerde uitgeverijen tot educatieve uitgeverijen met meer dan een eeuw bestaansgeschiedenis. Na de gebruikelijke kennismaking gaat het gesprek vaak over het transparantievraagstuk en samenwerkingsverbanden te zoeken met andere sectoren. Het blijkt voor velen nog een zoektocht op welke manier een transparanter bestaan het beste kan worden vormgegeven. Desalniettemin schort het geenszins aan het streven om die zoektocht samen – als sector – aan te gaan.